Leerlingen geven het onderwijs opnieuw een ‘ultieme zes’ in LAKS-monitor 2025
Leerlingen in het vo beoordelen hun school dit jaar gemiddeld met een 6,6 als rapportcijfer. Dit blijkt uit de LAKS-monitor 2025, waarin de tevredenheid onder leerlingen over diverse onderwijsthema’s is gemeten. Scholen behalen hiermee een ruime voldoende, maar het cijfer laat ook zien dat er volgens leerlingen nog verbeterpunten zijn, met name op het vlak van burgerschap, inspraak en toetsdruk. Het biedt scholen aanknopingspunten om het gesprek met leerlingen aan te gaan over wat goed en beter kan.
Ten opzichte van vorig jaar is de tevredenheid van leerlingen iets toegenomen: in 2024 was het gemiddelde rapportcijfer een 6,5. In 2023 en 2022 scoorden scholen gemiddeld nog een 6,7 en 6,8.
Het meest positief zijn de leerlingen over de betrokkenheid en didactische vaardigheden van hun docenten. 73% is hier heel positief over en 21% neutraal. Ook is er veel tevredenheid over de begeleiding op school. Zo is ruim driekwart van de leerlingen blij met hun mentor en geeft een meerderheid aan hulp te krijgen bij bijvoorbeeld leer- of persoonlijke problemen of bij het kiezen van een profiel of vervolgstudie.
Scholen scoren het minst op het thema ‘lessen en burgerschap’ (88% van de leerlingen is ontevreden). Leerlingen zijn kritisch over de beperkte samenhang tussen schoolvakken en over of de geboden lesstof nuttig is voor hun latere leven en carrière. Volgens het LAKS is het daarom belangrijk dat er een vakoverstijgend en integraal curriculum komt en dat leerlingen meer autonomie krijgen over wat ze leren. Momenteel vindt er landelijk een curriculumherziening plaats, waarbij ook wordt gewerkt aan meer samenhang tussen de verschillende vakken. Dit geeft vaksecties ook de gelegenheid om verder te investeren in onderlinge samenwerking.
Daarnaast zijn veel leerlingen nog niet tevreden over het geboden burgerschapsonderwijs en de mate waarin actualiteit bespreekbaar wordt gemaakt in de klas. Dit komt niet uit de lucht vallen; ook in de Staat van het Onderwijs van dit jaar was burgerschap een aandachtspunt. Veel scholen worstelen met de burgerschapsopdracht en missen hierbij houvast. De curricumherziening – die heldere kerndoelen voor burgerschap met zich meebrengt – moet hier verbetering in brengen. Het Expertisepunt Burgerschap kan scholen ook helpen verdere stappen te zetten op dit vlak.
Toetsdruk
Leerlingen zijn daarnaast gevraagd naar hun mening over de toetsaanpak op hun school. Ruim een derde (38%) is tevreden over deze aanpak, 45% is neutraal en 17% geeft aan hier ontevreden over te zijn. Het LAKS pleit al langere tijd voor een herbezinning op het toetsbeleid, waarbij toetsen minder een doel op zich en meer een middel worden om inzicht te krijgen in het kennen en kunnen en de voortgang van leerlingen. In 2024 is de VO-raad samen met LAKS het project Toetsdruk gestart.
Sociale veiligheid
Een ander thema in de monitor is de (sociale) veiligheid. Bijna 80% van de leerlingen geeft aan zich veilig te voelen op school. Tegelijkertijd geeft 41% van de leerlingen aan in de afgelopen maanden met één of meer vormen van pesten te maken hebben gehad. Hiermee blijft sociale veiligheid en pesten in het bijzonder een belangrijk aandachtspunt voor de sector. Stichting School & Veiligheid biedt scholen advies en ondersteunende materialen en tools op dit vlak.
Inspraak
In het rapport besteedt het LAKS ook aandacht aan leerlingenparticipatie en inspraak. Op de meerderheid van de scholen is er een leerlingenraad en ongeveer tweederde van de leerlingen geeft aan tevreden te zijn met wat hun school met hun mening of ideeën doet. Echter, 57% stelt ook niet voldoende mee te kunnen praten over lessen.
Volgens het LAKS blijft inspraak te vaak beperkt tot een kleine, actieve groep binnen de leerlingenraad. Om werkelijk recht te doen aan de stem van alle leerlingen pleiten zij voor bredere, laagdrempelige vormen van inspraak, bijvoorbeeld via klasgesprekken of klankbordsessies. Voortgezet Leren ontwikkelde eerder een scan leerlingparticipatie, waarmee scholen inzicht krijgen in de huidige inspraakmogelijkheden van hun leerlingen.
