Intervisie als leervorm voor diepgaande reflectie
Intervisie is een vorm van collegiaal leren waarin professionals met elkaar problemen en vragen uit hun dagelijkse werkpraktijk bespreken. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat deelnemers uit intervisietrajecten tal van effecten op hun persoonlijk functioneren melden, zoals: meer zelfvertrouwen en zelfbewustzijn, meer tevredenheid over hun werk, meer stressbestendigheid, meer vakinhoudelijke kennis en meer professionele competenties.
Intervisie is een krachtige methodiek om diepgaand met elkaar in gesprek te gaan. In veel trajecten van de VO-academie wisselen we lezingen en inhoudelijke workshops af met intervisie. Op deze manier geven we de deelnemers tijd en ruimte voor diepgaande reflectie. De deelnemers brengen eigen, actuele casussen in. De ervaring leert dat zowel de casusinbrenger als de deelnemers aan de intervisie deze momenten van verdieping en reflectie zeer waarderen. De casussen zijn veelal herkenbaar. Met name de focus op de eigen rol als leidinggevende van de casusinbrenger zorgt voor verdieping.
Onderzoek naar intervisie als ontwikkelingsmethodiek
Professionaliseringsactiviteiten kunnen worden opgedeeld in formele en informele leermomenten. Uit onderzoek blijkt dat een mix van formeel en informeel de voorkeur heeft van schoolleiders. Op het gebied van informeel leren is in toenemende mate aandacht voor intervisie. Bij deze vorm van collegiaal leren, bespreken professionals vraagstukken uit hun dagelijkse werkpraktijk om samen tot nieuwe inzichten te komen.
Uit onderzoek blijkt dat deelnemers door intervisie sneller tot de kern van hun werkproblemen komen en ze ontdekken waar hun sterke en zwakke kanten zitten. De deelnemers kijken daardoor op nieuwe manieren naar hun werkpraktijk. Onderzoek suggereert echter wel dat de effecten meer liggen op het gebied van denken dan van doen. De focus bij intervisie ligt vaak op de professionele ontwikkeling van de vraagsteller en minder op de vraag zelf. Deelnemers aan intervisie zijn vaak enthousiast: ze hebben veel geleerd van de intervisie, ze zijn beter geworden in het vinden van oplossingen en hun zelfbewustzijn en zelfvertrouwen zijn gegroeid. Het lijkt er dus op dat het toegenomen zelfvertrouwen en handelingsrepertoire de deelnemers competenter maakt in hun werkpraktijk.
Katern over intervisie
Wil je meer leren over intervisie? Bekijk dan het katern 'Leren door vragen en luisteren. Intervisie als ontwikkelingsmethodiek'.
Procesbegeleiding
De VO-academie is in samenwerking met Voortgezet Leren van de VO-raad in 2023 gestart met de Basisopleiding Procesbegeleiding - inmiddels veranderd qua naamgeving naar Leertraject Procesbegeleider. In dit leertraject is aandacht voor de rol van de procesbegeleider bij de leer- en ontwikkelprocessen van de schoolorganisatie. De deelnemers leren hoe je deze processen vormgeeft, kadert en structureert. Daarnaast is er aandacht voor hoe je diepgaand en reflectief met een team in gesprek kunt gaan. Er wordt kennis overgedragen over belangrijke aspecten, processen en rollen bij procesbegeleiding. Belangrijke aspecten van groepsdynamica en communicatiestijlen komen daarbij aan bod. Ook worden verschillende perspectieven op veranderprocessen in scholen besproken en hoe die van invloed kunnen zijn op de procesbegeleiding. Weerstand is een bekend fenomeen bij veranderprocessen dus daar is ook expliciet aandacht voor. Tot slot wordt er stilgestaan bij de vraag hoe teams de opbrengst van de leer- en ontwikkelprocessen kunnen verduurzamen.
Dit traject vraagt ook oefening van de deelnemers in hun eigen praktijk. Ze gaan als procesbegeleider aan de slag in hun eigen context. Daar worden verslagen van gemaakt die zowel besproken worden met een zogenaamde buddy (een mede-deelnemer aan dit traject) als door de intervisiebegeleider. Zo krijgen de deelnemers feedback op hun eigen functioneren als procesbegeleider. Hier is ook aandacht voor tijdens de intervisiemomenten in dit traject.
Na afronding van het traject zijn de deelnemers in staat om anderen tot denken en reflecteren aan te zetten door goed waarnemen, luisteren en vragen stellen over de inhoud, het proces, de relatie en het systeem. Door deze reflectie zijn teams in staat zich verder tot ontwikkelen.
De deelnemers zijn naast leidinggevenden in het voortgezet onderwijs ook medewerkers kwaliteit, medewerkers onderwijsontwikkeling, HR-medewerkers, coördinatoren e.d..
Leertrajecten met intervisie
Leertraject Leidinggeven in dialoog
In dit leertraject leer je hoe je - vanuit dialoog - met zowel jouw leidinggevende als de docenten een invulling geeft aan jouw rol als team- of afdelingsleider.
Leertraject Beginnend schoolleider
Dit leertraject biedt een gefundeerde basis en impuls voor je nieuwe rol als team- of afdelingsleider. Je vergaart kennis over leidinggeven en reflecteert samen met collega-schoolleiders op je nieuwe rol.
Leertraject Strategisch en persoonlijk leiderschap
Hoe geef jij als eindverantwoordelijk schoolleider, op strategische wijze, leiding aan onderwijskundige vraagstukken? En hoe houd jij daarbij oog voor je persoonlijke waarden binnen je leidinggevende functie?
Leertraject Procesbegeleider
Leer hoe je medewerkers op team, school of stichtingsniveau kunt laten reflecteren en leer- en ontwikkelprocessen binnen de sector goed te structureren en begeleiden.
Leertraject Beginnend eindverantwoordelijk schoolleider
Net gestart als eindverantwoordelijk schoolleider of heb je maximaal 2 jaar ervaring in deze rol? Dit leertraject biedt een gefundeerde basis en impuls voor je nieuwe rol als eindverantwoordelijk schoolleider.
