Werken aan de school als gemeenschap: kennis en inspiratie uit onderzoek en praktijk

Wat verstaan we onder de school als gemeenschap, welke potentie biedt dit voor scholen en hoe kan je hier als school concreet aan werken? In opdracht van de VO-raad hebben onderzoekers van Goed Geschud deze vragen nader verkend, hierbij gebruikmakend van wetenschappelijke kennis én input uit de schoolpraktijk. Het onderzoeksrapport biedt scholen handvatten en inspiratie om op een eigen wijze verdere stappen te zetten om hun school als gemeenschap te versterken.

Het begrip ‘school als gemeenschap’ komt met regelmaat terug in opiniestukken, school- en beleidsplannen en in het nieuws, bijvoorbeeld wanneer het gaat over oplossingen voor toenemende polarisatie of om een reactie op individueel leren. Tegelijkertijd roept ‘de school als gemeenschap’ vragen op: wat wordt er precies onder verstaan, wanneer ben je als school een gemeenschap en welke voordelen heeft dit voor de mensen die in de school aanwezig zijn? In het onderzoeksrapport zijn deze en andere vragen nader verkend. Hierbij is gebruikgemaakt van literatuur en gesproken met onderwijsprofessionals, leerlingen, ouders en dr. Rinnooy Kan, die promoveerde op dit onderwerp.

Kernconclusies

In het onderzoek wordt ‘de school als gemeenschap’ geladen als: de school als inclusieve oefenplaats voor samenleven. De onderzoekers concluderen dat ‘werken aan de school als inclusieve oefenplaats voor samenleven’ enorme potentie biedt voor scholen in het voortgezet onderwijs. Het kan ervoor zorgen dat leerlingen meer het gevoel hebben dat ze zichzelf mogen zijn en dat ze erbij horen. Ook kan het helpen bij het omarmen van verschillen en kan het - door in te zetten op goede onderlinge relaties - leiden tot meer inclusiviteit.

Praktijkvoorbeelden

In het rapport komen - ter inspiratie voor andere scholen - ook drie praktijkvoorbeelden aan bod. Onderwijsprofessionals van Het Rijks in Nijmegen, het Emmacollege in Heerlen en het Edith Stein College in Den Haag vertellen hoe zij vormgeven aan de school als gemeenschap.

Pijlers

Op basis van alle verkregen informatie worden in het rapport drie centrale pijlers voor een goed functionerende school als gemeenschap genoemd. Deze pijlers vormen aanknopingspunten om als school te werken aan een school als gemeenschap. Ze kunnen worden gezien als ‘knoppen’ waar je als school aan kunt draaien. Het onderzoek biedt tenslotte een set praktische reflectievragen waarmee het gesprek over de school als gemeenschap in gang kan worden gezet op scholen.

Download het rapport 'Samen leven begint op school - Een onderzoek naar de school als gemeenschap'

Inspiratiebijeenkomst: de School als gemeenschap

Op 28 oktober organiseert Voortgezet Leren een inspiratiebijeenkomst over de school als gemeenschap. Meld je nu aan!

Lees meer